Η σημασία του φώσφορου στην χρόνια νεφρική ανεπάρκεια (ΧΝΑ)
Είναι γνωστό ότι ο φώσφορος είναι ένα στοιχείο το οποίο σε συνδιασμό με το ασβέστιο, είναι σημαντικά για τη κατασκευή των οστών και τη διατήρηση τους σε καλή κατάσταση. Ο φώσφορος ειναι ιδιαίτερα διαδεδομένος στα τρόφιμα, και ιδιαίτερα στα λευκώματα.
Οι νεφροί ειναι υπευθυνοι για τη διατήρηση της ισορροπίας φωσφόρου-ασβεστίου. Η περίσσεια αποβάλεται μέσω των ουρων, ενώ μικρή ακόμη ποσότητα αποβάλλεται μέσω των κοπράνων. Στη νεφρική ανεπάρκεια, οι νεφροί δεν μπορούν να αποβάλλουν σημαντικές ποσότητες φωσφόρου ώστε να διατηρείται η ισορροπια με αποτέλεσμα να παρατηρείται αυξηση των τιμών του φωσφόρου στο αίμα. Την ίδια στιγμή διαπιστώνεται και μείωση των επιπέδων ασβεστίου στο αίμα. Οι παραθυροειδείς αδένες ανιχνεύουν την χαμηλή τιμή ασβεστίου στο αίμα που προερχεται από την αυξηση του φωσφόρου και απελευθερόνουν την παραθορμόνη που ρόλος της ειναι να διατηρήσει τα επίπεδα του ασβεστίου σε φυσιολογικά επίπεδα. Ένας μηχανισμός με τον οποίο επιτυγχάνεται αυτό ειναι μεταφέροντας ασβέστιο από τα οστά στο αίμα. Όσο πιο έντονη είναι αυτή η διαδικασία, τόσο πιο εύθραστα γίνονται τα οστά και έτσι αυξάνεται η πιθανότητα για οστεοπόρωση και κατάγματα. Νόσοι των οστών που οφείλονται σε διαταραχές της σχέσης ασβεστίου/φωσφόρου εγκαθίστανται σιγά σιγά. Εφόσον οι διαταραχές αυτές δεν αντιμετωπιστούν ικανοποιητικά, η οστική νόσος συνεχίζει, οπότε μετά από λίγα χρόνια, εμφανίζεται πόνος στα κόκκαλα και τις αρθώσεις.
Ένας δείκτης υψηλού φωσφόρου είναι και ο κνησμός στο δέρμα.
Ευτυχώς τα επίπεδα του φωσφόρου στο αίμα μπορεί να ρυθμιστούν, έτσι ώστε η οστική νόσος να αποφευχθεί ή να ελαχιστοποιηθεί. Είναι γνωστό ότι πολλές τροφές είναι πλούσιες σε φώσφορο. Όταν σχεδιάζετε λοιπόν τα γευματα σας, ρυθμίστε το ώστε να περιέχουν λιγότερο τις τροφές αυτές, για να μπορέσουν τα νεφρά σας, να αποβάλλουν το δυνατό περισσότεορ.
Πηγές φωσφόρου: γάλα, γιαούρτι, παγωτό, κρέμα, σοκολάτα, κακάο, αυγά, κρέας, ψάρι, πουλερικά, προιοντα σόγιας, συκώτι, ξηροί καρποί, φάβα, κουκιά, καβούρια, καραβίδες, στρείδια, μύδια.
Για τις τροφές που περιέχουν υψηλό φώσφορο είναι δύσκολο να βρούμε υποκατάστατα. Ωστόσο υπάρχουν μερικά μη γαλακτοκομικά προιοντα με χαμηλότερο φωσφορο, όπως η ηγρή μη γαλακτοκομική κρέμα που μπορεί να χρησιμοποιηθεί αντί για γάλα στο μαγείρεμα. Τα υποκατάστατα της κρέμας είναι καλά για τους ανθρώπους που προτιμούν το γάλα. Φροντίστε πάντως να πίνετε καθημερινά περίπου 200ml γάλα και αποφύγετε όσο μπορείτε το τυρί.
Ακόμη και με δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε φωσφόρο, είανι αδύνατο να εξαλειφθεί εντελώς από το διαιτολόγιο δεδομένου ότι ειναι πολύ διαδεδομένος στη φύση. Για το λόγο αυτό οι γιατροι συνηστουν τα φωσφοροδεσμευτικά φάρμακα, τα οποία δεσμευουν το φωσφορο των τροφών στο έντερο, ώστε αυτός να αφαιρειται από τον οργανισμό με τα κόπρανα και να μειώνεται έτσι η απορρόφηση του. Τα φάρμακα αυτά όμως μπορεί να ανεβάσουν τα επίπεδα του ασβεστίου στο αίμα, ειδικά όταν γίνεται λήψη βιταμίνης D.
Είναι σημαντικό να παιρνετε τα φάρμακα που δεσμεύουν το φώσφορο στο μέσο των γευμάτων ή αμέσως μετά, έτσι ώστε αυτά να βρίσκονται στο στομάχι σας με τη τροφή και να έχουν τη δυνατότητα να συνδέσουν τον φώσφορο. Όταν ληφθουν με άδειο στομάχι έχουν μικρή επίδραση πάνω στην μείωση της απορρόφησης του φωσφόρου. Είναι ακόμη πολύ σημαντικό να κατανέμετε τη λήψη των φαρμάκων αυτών κατάλληλα, δηλαδή τα γευματα με τον περισσότερο φώσφορο να συνοδεύονται από τη λήψη περισσότερων δεσμευτικών του.
Σε γενικές γραμμές η υιοθέτηση των κατευθυνσεων του γιατρου, είναι η καλύτερη τακτική για να αναστείλετε την εμφάνιση προβλημάτων από τα οστά.
