Η καστανιά, το αρτόδεντρο

Η καστανιά, το αρτόδεντρο

Η καστανιά λέγεται και “αρτόδενδρο”. Το αρτόδενδρο είναι δέντρο τροπικό και κατάγεται από την Ωκεανία και οι “ρίζες” του είναι βαθιά στην αρχαιότητα, όπως αποδεικνύεται από διάφορα ευρήματα της εποχής του Χαλκού.

Ιδιότητες

Τα κάστανα παρουσιάζουν φαρμακευτικές και άλλες ιδιότητες. Έχουν αρκετές θερμίδες (370 τα 100 γραμμάρια), περιέχουν 48% νερό, πολλά άλατα, ενώ αποτελούν καλή πηγή πρωτεϊνών και υδατανθράκων.

Επιπρόσθετα, τα κάστανα περιέχουν βιταμίνες Β1 και Β2, απαραίτητες για την μετατροπή των τροφών σε ενέργεια και για την ομαλή λειτουργία του νευρικού συστήματος, καθώς επίσης βιταμίνη C και φολλικό οξύ.

Επίσης, έχουν καλή περιεκτικότητα σε ασβέστιο (για τη μεταβίβαση των νευρικών ερεθισμάτων και την ενίσχυση των οστών και των δοντιών), μαγνήσιο (αντικαταθλιπτικές ιδιότητες και απαραίτητο για την υγεία των μαλλιών), φώσφορο (για τα οστά και την όραση), σίδηρο, νάτριο και κάλιο.

Το κάστανο, ωμό ή ψητό, αποτελεί μια πλήρη τροφή, ιδανική για παιδιά στην ανάπτυξη, για όσους αναρρώνουν από διάφορες ασθένειες, όπως η έντονη διάρροια, καθώς και για αθλητές.

Παρόλο που το κάστανο κατατάσσεται στους ξηρούς καρπούς, το βρώσιμο τμήμα του καρπού είναι μαλακό και χαρακτηρίζεται από υψηλή περιεκτικότητα σε άμυλο, διπλάσιο από την πατάτα, ομοιάζοντας περισσότερο με δημητριακό παρά με ξηρό καρπό.

Τα κάστανα είναι γνωστά για την προστατευτική τους δράση στο καρδιαγγειακό και τη συμβολή τους στην καλή λειτουργία του εντέρου, ως υποκατάστατο δημητριακών.

Αποτελούν δε καλή πηγή καλίου, που είναι απαραίτητο για τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, της καρδιακής συστολής και της υδατικής ισορροπίας του οργανισμού.

Ο φλοιός της καστανιάς είναι, επίσης, αντιπυρετικός και τα φύλλα της χρησιμοποιούνται για την καταπράυνση του κοκίτη κ.α.

Το κάστανο παρέχει αρκετή ενέργεια άμεσα αξιοποιήσιμη από τον οργανισμό και μάλιστα μοιάζει με τα τρόφιμα ολικής άλεσης λόγω των φυτικών ινών που περιέχει. Έχει χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη που σημαίνει πως μεταβάλει ομαλά τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα και είναι ελεύθερο γλουτένης, άρα ιδανικό για όσους πάσχουν από κοιλιοκάκη. Επιπλέον, προκαλεί κορεσμό λόγω της πρωτεΐνης και κατά αυτόν τον τρόπο αποτελεί ένα ιδανικό σνακ (ενδιάμεσο γεύμα).
Το κάστανο ανήκει στους ξηρούς καρπούς. Ενώ είναι γνωστό πως οι ξηροί καρποί είναι πλούσιοι σε λίπος, αυτό δεν ισχύει με το κάστανο. Έχει πολύ μικρή περιεκτικότητα σε λίπος και μάλιστα αποτελείται περισσότερο από πολυακόρεστα και μονοακόρεστα λιπαρά οξέα. Ένα σημαντικό πλεονέκτημα είναι ότι δεν περιέχει χοληστερόλη. Έτσι συμβάλλει στη μείωση της LDL χοληστερόλης. Μελέτες δείχνουν πως άτομα που καταναλώνουν ξηρούς καρπούς έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να πετύχουν σε μια δίαιτα, λόγω της ιδιότητάς τους να ελαχιστοποιούν τις «λιγούρες» (cravings) μεταξύ των γευμάτων.

Το κάστανο καταναλώνεται σε διάφορες μορφές, βραστό, ψητό, παγωμένο και μαρόν γλασέ. Σαφέστατα συμβαίνουν αλλαγές στην περιεκτικότητα των θρεπτικών και μη συστατικών του κάστανου όταν υφίσταται επεξεργασία. Συνήθως όταν πρόκειται να ψηθεί χαράσσεται στο κάτω μέρος. Εναλλακτικά μπορεί να γίνει πουρές, να χρησιμοποιηθεί σε γέμιση, σα συνοδευτικό σε φαγητά, σε κέικ, σε γλυκά κουταλιού ακόμα και ως αλεύρι.

Όσον αφορά τη συντήρησή του, διατηρείται στο ψυγείο για αρκετό καιρό, ακόμα και στην κατάψυξη. Καλό είναι να μη καταναλώνονται ωμοί οι καρποί ή τα φύλλα του κάστανου γιατί περιέχουν μια ουσία την εσκουλίνη που μπορεί να δράσει σα δηλητήριο.
Καταλήγοντας, το κάστανο είναι ένα ελληνικό τρόφιμο, γνωστό από την αρχαιότητα, χειμωνιάτικο, χρήσιμο και εύχρηστο … απολαύστε το ποικιλοτρόπως!