Οι ευκαιρίες
O Γιαννης Αγιάνης, η δίαιτα, οι δεύτερες ευκαιρίες, οι τρίτες… οι εκατοστές προσπάθειες, οι θυμοί και οι αυστηρότητα του περιβάλλοντος πάνω σε αυτό και πόσο “κορόιδα” είναι αυτοι που συγχωρούν και δίνουν ανεξάντλητες ευκαιρίες…Έχοντας διαγράψει ήδη μια πολυετή παρουσία στο χώρο, είναι συχνό να επανέρχεται “συνεργάτης” ή “επισκέπτης” και όχι “ασθενής” όπως επιμένω να λεω, με ταπεινωμένο ηθικό. Χαρακτηριστικά λόγια, “Είναι η τελευταία φορά”, “είπα τέλος και ότι γίνει”, “βαρέθηκαν στο σπίτι να με ακούν να ξεκινάω δίαιτα”, “έρχομαι κρυφά, δεν είπα σε κανένα αυτή τη φορά”, “ντρέπομαι που ξανάρχομαι”, “ντρέπομαι ….”Οι στενοί φίλοι, αλλά και οι χρόνιοι συνεργάτες γνωρίζουν την στάση μου πάντα σε αυτές τις συζητήσεις…Όπως λέω, “δίνετε τόσες και τόσες ευκαιρίες στους γύρω σας, χωρίς δισταγμό και με ευκολία, γιατί όχι άλλη μία στον ευατό σας; γιατί εκεί εξαντλείτε την αυστηρότητα σας;”Στους “Άθλιους” του Β. Ουγκώ, ο Γιάννης Αγιάνης, κλέβει ένα καρβέλι ψωμί για να φάει και πληρώνει το αδίκημά του με φυλάκιση. Μετά την απελευθέρωσή του προσπαθεί να επανενταχθεί στην κοινωνία, το παρελθόν του ωστόσο τον καταδιώκει με αμείλικτο τρόπο. Η σκληρότητα του νόμου, τα όρια της δικαιοσύνης, η κοινωνική ανέχεια και τα ανεξάντλητα ψυχικά αποθέματα του ανθρώπου, είναι λίγα μόνο από τα θέματα που αναδεικνύει η περιπέτεια αυτού του ήρωα.Ο Γιάννης Αγιάνης παρουσιάζεται στην αρχή, ως ένας άνθρωπος κακομοίρης, τυραννισμένος από τη φτώχεια, που επιβιώνει με δυσκολία στο κοινωνικό περιθώριο. Η πείνα τον οδηγεί στο δρόμο της παρανομίας και φτάνει στο σημείο να ποδοπατήσει την αξιοπρέπειά του και να κλέψει ένα καρβέλι ψωμί. Η τιμωρία που του επιβάλλει ο νόμος και ο εγκλεισμός του σ’ ένα βρωμερό, υγρό κελί, τον καθιστούν έναν κοινό μικρο-εγκληματία.Ωστόσο, ο Ουγκώ εκπλήσσει τον αναγνώστη, καθώς, μετά την αποφυλάκιση του ήρωα, τον (μετα)πλάθει μ’ έναν τρόπο πραγματικά εντυπωσιακό. Ο Γιάννης Αγιάνης μεταμορφώνεται σ’ έναν άντρα ψημένο από τη ζωή, δίκαιο, με φιλοδοξίες να συνδράμει στο κοινό καλό. Καταφέρνει να εκλεγεί δήμαρχος μιας μικρής πόλης και αναλαμβάνει να αναθρέψει την Τιτίκα, την κόρη μιας δυστυχισμένης πόρνης. Μοναδικός του εχθρός είναι ο Ιαβέρης, ο εκπρόσωπος του νόμου, που τον καταδιώκει με ανεξήγητο πείσμα.Ο Ουγκώ καταφέρνει με τρόπο αριστοτεχνικό να πλέξει μια περιπέτεια με πολλαπλά κοινωνικά μηνύματα. Το πιο σημαντικό, ωστόσο, είναι η πολυπλοκότητα του ανθρώπινου χαρακτήρα. Ο Γιάννης Αγιάννης είναι το καλύτερο παράδειγμα ότι κάθε άνθρωπος μπορεί να δώσει στη ζωή του μια διαφορετική τροχιά, αρκεί να του δοθεί η ευκαιρία.Αυτό που οφείλει, λοιπόν, καθένας ν’ αναρωτηθεί είναι πόσους «Αγιάννηδες» έχει γνωρίσει στη ζωή του, πάνω σε πόσους ανθρώπους έχει εξαντλήσει την αυστηρότητά του, καταδικάζοντάς τους στο περιθώριο με το πρώτο στραβοπάτημα…Ο Μυριήλ (Monsenior Myriel), ήταν ο επίσκοπος που φιλοξένησε τον Αγιάνη. Αν θυμάστε από την ιστορία, ο Αγιάνης του έκλεψε όλα τα ασημικά. Παρά ταύτα ο ίδιος, τον προλαβε φευγοντας και του έδωσε αλλα δύο κηροπήγια που ο Αγιάνης ξέχασε να υφαρπάξει. Ο επίσκοπος, συμβολίζει τον άνθρωπο που έχει ξεπεράσει κάθε φιλοδοξία ατομικής ανέλιξης με τη λαχτάρα να προσφέρει και να απαλύνει την οδύνη που τον περιβάλλει, με κάθε κόστος.Αγωνίστηκε να καλμάρει την μοναχικότητα αυτού του λαβωμένου λύκου, του κατάδικου Αγιάνη, που ξεχείλιζε από την αγανάκτηση της περιφρόνησης και τη συσκότιση του ακατέργαστου πνεύματος…«Κάθε άνθρωπος, οπουδήποτε, θα ανθίσει με εκατό απροσδόκητα ταλέντα και ικανότητες, με το που θα του δοθεί απλώς μια ευκαιρία», θα δηλώσει, πολλά χρόνια αργότερα, η βραβευμένη με Νόμπελ Βρετανίδα συγγραφέας Ντόρις Λέσιγκ – και αυτό ακριβώς είναι το μήνυμα που θέλησε να μεταδώσει ο Ουγκώ μέσω του ήρωά του.Αυτό το υποστηρίζω απόλυτα κ εγώ. Δεν εξαπατήθηκε ποτέ αυτός που έδωσε το χώρο και το χρόνο για όποιες ευκαιρίες. Είναι στο χέρι του ευεργετηθέντος να αναδειχθεί σε success story όπως ο Γιάννης Αγιάνης. Καμιά φορά ωστόσο, ακόμη και στον χορό, τελειώνουν οι παλάμες… και ο κύκλος κλείνει.
